Pahada Hafif, Bilgide Ağır

Son zamanlarda yapılan araştırmalar gösteriyor ki, insanlar her iki yılda bir telefon değiştiriyor. Her ne kadar ihtiyacımız olmasa bile her yıl şirketlerin birkaç yeni modeli piyasa sürmesi ile birlikte bizlerde, bu gelişen teknoloji dünyasında sadece tüketici olarak yer almaya devam ediyoruz. 

Akıllı telefonlar dünyamıza girene kadar telefon değiştirme süremiz daha fazlaydı. Akıllı telefonlarda GSM şirketlerinin sözleşmeli telefon vermesi ile hepimiz bu süreyi 2 yıla kadar indirdik. Zaten faturalar ile birlikte ödediğimiz için bize çokta büyük maliyeti olmadığını(!) düşünüyoruz.

2 yıllık sözleşme biter bitmez hemen yeni telefonumuzu seçmeye gidiyoruz. Peki elimizdeki diğer telefonu ne yapıyoruz? En iyi senaryo, bozulması ve ya düşüp kullanılamayacak hale gelmesi. Evet yanlış duymadınız, bende yazarken yanlış mı yazdım diye 2 kere kontrol ettim aslında J bir yanlışlık yok bir şekilde kullanılmaz hale gelmesi bizim için en faydalısı olacaktır. Aslında benim gibi eski akıllı telefonunuzu Spotify için uzaktan kumanda olarak da kullanabilirsiniz. Genel olarak kullanmadıklarımızı satmayı ve kar! etmeyi düşünüyoruz. Fakat bazen her şey bu kadar basit olmuyor, hatta yeni teknolojileri hele ki bilgilerimizin bulunduğu bir cihazı satarken 934723 kere düşünmek sonra da vazgeçmek gerek.



Bugün akıllı cihazlar ile o kadar bütünleşmiş durumdayız ki, şarjı bittiğinde adeta hayattan kopuyoruz. Bütün banka hesaplarımız, şahsi ve çalıştığımız şirkete ait şifre vs gibi birçok veri, iletişim kurduğumuz insanlar, eğlence uygulamalarımız, sağlık uygulamaları ile sağlık verilerimiz, birçok anlık ihtiyacımızı karşılayan uygulamalar ve niceleri cebimizdeki o ufacık cihazlarımızda bulunuyor. Bende yoğun olarak kullanan ve nimetlerinden faydalanan biriyim ki birde sürekli mobil durumdaysanız benim gibi, damarlarımızdan biri de akıllı telefonlar diyebilirim. Kesinlikle faydalanmak gerekiyor, burada zaten kullanmayın demem çok abes bir durum olacaktır ama farkında olarak birazda şüpheci davranarak kullanmak gerekir.

Kendimden de örnek vermek gerekirse; Viyana’da kaldığım dönemlerde çok sık Second Hand (2. el ve ya bitpazarı) dükkânlarını ziyaret ederdim. Türkiye’de dükkân içerisinde 2. el ürün satan yer sayısı az - ama bu anlatmak istediğimi çokta değiştirmiyor - ağırlıklı olarak internet üzerinden satılıyor. Viyana da cumartesi günleri öğleden sonra işten çıktıktan sonra uğrar biraz bakardım, çok fazla 2. el mp3/mp4 player, fotoğraf makinası, bilgisayarlar, harddiskler ve özellikle cep telefonları olurdu. Birçoğunda ise hiçbir şey silinmemiş halde satılıyordu.

Bir dönem çalıştığım şirkette ise günde geri dönüşüm için yaklaşık 100-150 smartphone geliyordu. Şirkette ki bazı meraklılar ise recovery uygulamaları ile neler geri gelir diye denemeler yapıyorlardı.(Kesinlikle etik bir davranış değil). Ulaşılan veriler o kadar ciddiydi ki bir insanın başına ciddi sıkıntılar açacak cinsten şeylerdi.



Bugün birçoğumuzun günlük başına gelen bir olaydır; yanlışlıkla kaldırılan dosyalar… Bugün internette, kaldırılan dosyaları, cloud sistemlerde ki verileri geri döndürmek için bypass yöntemleri kolayca bulunabilir. Bizlerde yanlışlıkla kaldırdığımızda bu tür yöntemlere başvurduğumuzda başarılı olabiliyorsak, bizden sonraki cihaz sahibinin de bunlara ulaşabileceğini unutmamak gerekir.

İlla ben satacağım diyorsanız da sizlere birkaç tavsiyede bulunacağım. İlk iş kesinlikle yedekleme işlemi olmalı, çünkü unutmayın cihazı sattıktan sonra bir daha fiziksel olarak! ulaşma imkanınız olmayacak elinizde iken bütün verilerinizi aldığınızdan emin olun. Sonrasında ise birçok temizleme işleminden sonra genel olarak gözden kaçanlar listesini şuraya not düşeyim.
  •  Arama Kayıtları
  •  Randevular
  •  Görev Listeleri
  •  Sesli Notlar ve Ses Kayıtları
  •  SMS Mesajları
  •  Uygulama Verileri
  •  Eposta Ekleri
  • Cloud Hesapların Senkronize Dosyaları

Avast, önceki sahipleri tarafından fabrika ayarlarına dönme ve ya bütün her şeyi kaldırma işlemi yapılan 20 telefonu çok basit kurtarma yazılımları ile nelerin kurtarıldığını inceliyor. Sonuçlar aşağıda;

                    40.000 'den fazla saklanan fotoğraflar
                    1.500'den fazla aile fotoğrafları
                    Kadınlara ait çıplak 750 fotoğraf
                    Çıplak selfie çeken erkeklere ait 250 fotoğraf
                    1.000 'den fazla Google aramaları
                    750'den fazla e-posta ve kısa mesaj
                    250'den fazla kişi adları ve e-posta adresleri
                    Önceki 4 telefon sahibine ait kimlik bilgisi
                    Bir adet tamamlanan kredi başvurusu



Gördüğünüz gibi farkında olmadan birçok veriyi sildiğimizi zannediyoruz ama her şey ufak birkaç yazılım ile geri getirilebiliyor. Bunlar için birkaç öneride bulunmak gerekirse;

SIM kartı ve SD kartı çıkartılmalı, kullanılmayacaksa iyi bir yerde muhafaza edilmelidir.

Aldığımızda da bizim için sıkıntılar olabileceğini unutmamak gerekiyor bunun içinde herhangi bir malware riskine karşı firmware değişliği faydalı olabilir..

Tanımlı cloud hesaplarınızdan tamamen çıkış yaptığınızdan ve cloud uygulamanızın yerel olarak depolama yaptığı dosyada da herhangi bir şeyin kalmadığından emin olunuz. 

Aslında yaptığımız işlem silmek değil kaldırmak oluyor. Ciddi anlamda bir işlem yapmazsanız, telefonunuzda basit uygulamalar ile sadece veriyi telefondan kaldırmış olursunuz ve telefonunuzun bir yerinde geri çağırılmak için sizi bekliyordur. Çünkü komple silme işlemi 5-10 dakikalık bir işlem değildir, dosya büyüklüğüne göre onlarca saat sürebilir.

Konu çok çok uzatılabilir ve örnekler verilebilir kısaca bugün kullanmadığımız bir şeyi ve ya yenisini aldığımızda eskisini hemen satıyoruz. Bunlar ev, araba, ayakkabı(çok uç bir örnek değil, çok fazla ayakkabı satan adam gördüm.), bisiklet vs olabilir. Günümüzde kullandığımız tshirtlerin, saatlerin bile akıllı olduğunu gördükçe ki zamanla akıllı olmayan belki de biz insanlar kalacağız, ayrıca bu eşyaları satarken kesinlikle sadece basit bir saat ve ya telefon satmadığımızı bilmemiz gerekiyor. Endişe yapacak bir şey yok diye düşünenler olabilir ama inanın günümüzde gece uyurken kapıyı kitledim mi diye 10 kere kontrol ediyorsak, akıllı cihazlarımıza da o kadar ciddi ve özveriyle dikkat etmeliyiz. Bu arada unutmadan gerçekten iyi bir Spotify kumandanız olabilir. (Bu yazı kesinlikle spotify reklamı içermezJ)


Yeni yılda farkındalığın ve şüpheci yaklaşımın biraz daha artmasını dilerim, güvenli günler….

2 yorum:

  1. Güzel yorumunuz için ben teşekkür ederim, yeni yazılarımla tekrar aktif olarak devam edeceğim.

    YanıtlaSil

Blogger tarafından desteklenmektedir.